dinsdag 7 maart 2017

Meisje jongen jongen meisje - Harald Nortun


Lannoo, 2017
134 p.
Vertaald uit het Noors: Eksperimentet

Van de achterflap:

"We kunnen van naam ruilen", zeg ik tegen Marit.
"Jij kunt mij zijn en ik kan jou zijn", zeg ik.
"Dan word ik meisje en jij jongen."

Morten stelt aan zijn tweelingzus Marit voor om hun grootouders beet te nemen tijdens de vakantie. Wat begint als een onschuldig experiment, wordt al snel veel ingewikkelder. Wanneer Morten en Marit vriendschap sluiten met de buurkinderen Silje en Stefan is er geen weg meer terug. 

Kunnen ze hun rol overtuigend spelen en blijft hun geheim bewaard?

Op 1 maart begon de Jeugdboekenmaand, vroeger Jeugdboekenweek (die 2 weken duurde...), met als thema MVX: je bent wie je bent. Met andere woorden: kinderen worden tijdens deze leesfeestmaand aan het denken gezet over gender en hokjes.

Dit boek past daar helemaal in en het staat op de leeslijst voor 9-12 jaar. Ook het teleurstellende George dat ik in januari las, komt uit deze lijst en Ik heet geen Scheetebeetje! (een topper die ik las in februari) komt uit hun kleuterleeslijst.

Morten en Marit zijn een tweeling. Hij is een stille, rustige jongen en zij is een wildebras van een meisje. Wanneer ze een weekje op vakantie gaan bij hun grootouders - die hen al een jaar niet meer hebben gezien - stelt Morten voor om als grap van identiteit te wisselen:

Want eigenlijk is het precies het tegenovergestelde. Het lukt haar niet goed om een meisje te zijn, en mij niet om een jongen te zijn.

Op het eerst gezicht lijkt hun plannetje te lukken, hoewel oma na een paar dagen in een telefoontje naar hun moeder stelt dat Morten ineens minder teruggetrokken is, minder voorzichtig en dat ook Marit veranderd is want zij is wat vrouwelijker, ze wordt al een echte jongedame. Net de eigenschappen die ze in het werkelijke leven juist niet hebben...

Wanneer ze vriendschap sluiten met de naburige kinderen, Silje en Stefan, moeten ze hun plannetje wel doorzetten want ook deze twee zien in Marit/Morten de ideale jongen en in Morten/Marit het ideale meisje. Het gaat zelfs zo ver dat Marit alles wat meisjesachtig is in het belachelijke trekt, zeker als Morten daar wel zijn gading in lijkt te vinden.

De sterkte van dit boek is volgens mij dat het uit het oogpunt van Morten wordt verteld. Hij vraagt zich voortdurend af wat hij aan het doen is en waarom het eigenlijk zo goed en natuurlijk aanvoelt om "meisjesdingen" te doen. Hij voelt zich prettig bij Silje en geniet van hun momenten samen als meisjes. Het braniegedrag van de jongens - want er komen er nog 3 het gezelschap vervoegen - staat hem daarentegen helemaal tegen...

Dit is een boek dat je doet nadenken over waarom het eigenlijk voor meisjes ok is om jongensdingen te doen (Marit voetbalt, is een durfal en zeker niet op haar mondje gevallen) en waarom het flauw is om als jongen wat rustiger en ingetogener te zijn, terwijl daar helemaal niets verkeerds mee is.

Het opzet van het boek doet natuurlijk denken aan Dubbele Lotje van Erich Kästner, waarin twee tweelingmeisjes van plaats wisselen om hun ouders beet te nemen en er is ook een lichte verwijzing naar dat Topboek (op meer dan 1 manier) uit mijn jeugd: Geen meiden aan boord! van Johan Ballegeer, wanneer Marit, voor ze zonder "de meisjes" uitvaren, letterlijk roept: Geen meiden aan boord! - maar dat kan natuurlijk ook een subtiele verwijzing van de vertaler zijn...

Op een dik uur heb je het boek uit, het is dan ook geschreven voor 10- tot 12-jarigen. Maar na afloop heb je bewondering voor dat jongetje dat even als meisje door het leven wou gaan en daar eigenlijk met volle teugen van genoten heeft.

Vier sterren.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten