zondag 25 oktober 2015

Alison Bechdel en haar test


Nu het hele filmgeweld van het festival ten einde is, wil ik nog een klein testje doen met de 21 films die ik bekeken heb (de twee documentaires vallen af).

Er bestaat namelijk zoiets als de Bechdeltest, een simpel principe waarmee kan nagegaan worden hoe seksistisch een bepaalde film kan zijn (en geloof me vrij, dat zijn de meeste kaskrakers met weinig moeite).

Alison Bechdel lanceerde het idee in een comic in 1985. Zij is een striptekenaar waarvan ik het meesterwerk Fun home al jaren op mijn nachtkastje heb liggen. Het wordt misschien ook eens tijd om dat uit te lezen...

Waar wordt op gelet?

1. De film moet minstens twee vrouwelijke personages hebben, met een naam (dus niet: "kassierster", "huishoudhulp" etc. maar een NAAM).

2. Die twee vrouwen moeten met elkaar praten.

3. Over iets anders dan een man.

Als aan deze 3 criteria voldaan is, kan je nog niet echt zeggen dat seksisme geen plaats heeft in de film, maar enkel al het bestaan van de test opent je ogen voor hoe weinig vrouwen een significante rol kunnen spelen op het witte doek...

Films die de test doorstaan hebben

Omdat de main cast sowieso grotendeels uit vrouwen bestaat:

The falling

Een film over een meisjesschool, het zou al erg zijn moest die falen...

Our little sister

Zelfde voor een verhaal over vier zussen...

Madonna

Een verpleegster die op zoek gaat naar het verleden van een comateuze patiënte die als prostituee werkte, wonderwel geslaagd.

The diary of a teenage girl

Hoewel dit gaat over het seksuele ontwaken van een tienermeisje, zijn er nog genoeg gesprekken tussen vrouwen (met haar moeder, vriendin, een striptekenares die ze bewondert...) om deze film te doen slagen.

A royal night out

Twee zussen die een nachtje willen uitgaan, niet om mannen te ontmoeten, maar het "volk" omdat ze kroonprinses Elisabeth en prinses Margaret zijn...

Suffragette

Hier gaat het over vrouwenrechten, prima punten dus.

Mistress America

Hé, kijk! Er doen ook mannen mee in deze film! Maar hij slaagt met glans.

Carol

Het zou jammer zijn als een film over een lesbische relatie in deze test een buis zou krijgen.

Omdat twee vrouwen enkele woorden wisselen die toevallig niet over mannen gaan:

The boy friend

Hierin werd meer gezongen en gedanst dan gesproken, maar er vallen toch enkele conversaties tussen vrouwen te bespeuren die niet over mannen gaan.

The lobster

Ik kon zelfs geen enkele foto van deze film vinden waar 2 vrouwen samen op stonden, maar ik geloof toch dat ik ergens een kort gesprekje tussen 2 vrouwen heb geregistreerd dat niet over een man ging...

Tale of tales

In deze verzameling sprookjes komen twee oudere zussen voor die met elkaar over bepaalde dingen converseren: hoe de ene ineens weer mooi en jong blijkt te zijn, dat de andere wel op haar huwelijk mag komen, maar over hun verwantschap moet zwijgen etc... Toch geslaagd op die manier.

Zonder meer gebuisd:

Omdat de cast grotendeels of bijna uitsluitend uit mannen bestaat:

Slow west

Wel meer dan één (kortstondig) vrouwelijk personage, maar ze komen zelfs nooit in dezelfde scène voor...

Babai

Het verhaal van een vader en zoon, met wel een belangrijk vrouwelijk nevenpersonage, maar die spreekt nooit met een andere vrouw.

Les cowboys

Nog eens een vader en zoon, die op zoek gaan naar hun dochter/zus. De moeder praat eventjes kort met de vriendin van de zoon, maar dat gaat over die zoon. Buis.

Chasuke's journey

Dan heb je een belangrijk vrouwelijk personage en kan ze niet eens spreken omdat ze stom is na een trauma... Ook de zus van het mannelijke hoofdpersonage duikt op, maar ze praat enkel met hem.

Louder than bombs

Het personage van Isabelle Huppert is dood tijdens het grootste deel van de film en in de flashbacks praat ze enkel met haar man en zonen, omdat het eigenlijk hún verhaal is na het wegvallen van de moeder. De andere vrouwen in de film praten ook enkel met deze mannen.

Son of Saul

Deze kan er niet aan doen omdat de film zich afspeelt in een concentratiekamp en de mannen daar van de vrouwen gescheiden zitten. Maar toch: er is één scène waar 2 vrouwen samen in te zien zijn en ze praten dan enkel met het hoofdpersonage, dat een man is.

El club

Nog een film die vooral om mannen draait: de uit hun ambt gezette priesters die samen in een huis leven. Ze hebben een huishoudster, een non, maar die zegt slechts 1 zinnetje ("De kop en graten apart") tegen een andere vrouw ("visverkoopster" is geen naam) en ze krijgt geen repliek, dus dat telt niet als conversatie.

Omdat het verhaal er zich niet toe leent:

You (us) me


45 years
Beide films gaan over een relatie, waarbij zo goed als geen ruimte gelaten wordt om met iemand anders dan de partner te praten, zelfs de mannen praten niet met andere mannen over iets anders dan vrouwen (wat een belachelijke test zou zijn want in het gros van de films praten mannen met andere mannen over andere dingen dan vrouwen).

Omdat ze gewoon hun best niet gedaan hebben:

The assassin

Deze kon écht beter scoren, maar de wil was er gewoon niet...
Je hebt dan een vrouwelijk hoofdpersonage en in de hele film zegt ze misschien maar 2 zinnen. Beide worden tegen een andere vrouw gesproken, maar het gaat telkens over één van de mannen die ze moest vermoorden. BOE!!
En 't was nog een saaie film op de koop toe...

11 van de 21 films doorstonden de test, 8 daarvan met glans, wat slechts 38% was van wat ik zag op het Filmfestival. Van die 8 films was er geen enkele die ik slecht vond, van de 10 films die niet slaagden in de test was er één waar ik nog steeds kotsneigingen van krijg en die had nota bene een vrouwelijk hoofdpersonage!
Dat bij mijn filmkeuze de balans lichtjes overslaat naar het slagen van de test (11 t.o.v. 10 films) komt omdat ik mijn films zorgvuldig kies en ik meestal op voorhand weet wat voor vlees ik in de kuip zal hebben. Wat niet wegneemt dat ik serieus van een gebuisde film kan genieten.

Daarom nog even benadrukken: de Bechdeltest is geen kwaliteitstest want een film die op geen enkele van de 3 criteria positief scoort, kan prachtig zijn (Slow west, Les cowboys) en een film die aan alles voldoet, kan absolute bagger zijn (The boy friend)... Het enige wat hier aangekaart wordt, is de grote afwezigheid van vrouwen in de film doordat de "industry" nog voor een groot deel door mannen wordt bevolkt die niet willen weten van vrouwen in film - je moet alleen maar dit artikel lezen om daar nog eens in bevestigd te worden.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten