maandag 25 juli 2016

Dr. Jekyll and Mr. Hyde - R.L. Stevenson


Wordsworth Classics, 1999
54 p.
Ongetwijfeld ooit in het Nederlands vertaald

Dr. Jekyll and Mr. Hyde is een verhaal dat iedereen wel kent, maar wie heeft ooit de moeite genomen om het boek ook effectief te lezen (buiten literatuurstudenten dan)?

Ik dus ook niet en de booktube-a-thon 2016 was voor mij de uitgelezen gelegenheid om het ter hand te nemen. Ik had het boek namelijk onlangs op het Boekenfestijn in Flanders Expo in Gent voor 1.99€ op de kop kunnen tikken. Er stond mij dus niets meer in de weg...

Net zoals veel andere werken uit die tijd is het een soort briefroman/verhaal uit de derde hand geworden: Jekyll is wel degene die de hoofdrol speelt in het verhaal, maar de uiteindelijke verteller is iemand die de hele waarheid uit een testament en brieven verneemt. Hij heeft het niet zelf meegemaakt.

En het verhaal is wereldberoemd: dr. Jekyll, een gerenommeerd wetenschapper, probeert het goede en kwade in de mens te scheiden en gaat zelf ten onder aan zijn creatie mr. Hyde, die het slechte van zijn persoonlijkheid vertegenwoordigd. Er zijn in totaal zo'n vijf (zes als je Jekyll en Hyde apart telt) hoofdpersonages, allemaal mannen. Tijdsgeest waarschijnlijk. De enige twee vrouwelijke nevenpersonages zijn een naamloze dienstmeid die getuige is van een moord die Hyde pleegt en de naamloze hospita van mr. Hyde. Nogmaals: tijdgeest waarschijnlijk. Ik ga hier nu niet de gekrenkte feministe uithangen, maar zelfs in 1886 kan dat beter he mensen!

Het boek is een snelle leeservaring, ik had het in 2 uur uit en vond het een absolute aanrader. Wat duidelijk wordt door de vier sterren die ik er aan gaf.

-------------------

De zesde uitdaging van de booktube-a-thon (zie supra) was om een boek te lezen en daar dan de verfilming van te bekijken. Daarvoor had ik dus dit boek uitgekozen.

De dvd die ik uit de bibliotheek haalde, bevatte twee verfilmingen die ik dan ook allebei bekeken heb.

Voor ik de films bespreek, toch even dit: beide films baseren zich niet op het boek, maar op een latere toneelbewerking ervan. Vandaar dat er twee vrouwelijke hoofdpersonages terug te vinden zijn, eentje die op trouwen staat met Jekyll en eentje die aanpapt met Hyde.

Dr. Jekyll and Mr. Hyde (1932) - Rouben Mamoulian



Hier kon ik geen trailer van vinden, maar de transformatie hierboven is simpelweg geweldig te noemen! En dat voor een film uit 1932 toen de special effects nog in hun kinderschoenen stonden.

Ik zal al maar meteen toegeven dat deze versie mijn voorkeur wegdroeg. Het acteerwerk is geloofwaardig en vol leven zonder te overdrijven en de spelvreugde straalt er van af. De film weet ook de sfeer van het met mist gevulde Londen perfect weer te geven, waardoor het echt een duistere film geworden is. En dan de make-up van Hyde! Hij transformeert tot een ware Neanderthaler, wat Hyde tot een compleet afschuwelijk wezen maakt.

Opvallend is dat er heel weinig muziek gebruikt werd in de film. Enkel wanneer de scène het toeliet, was er muziek, zoals in de dancehall-scènes of wanneer er piano gespeeld werd door de verloofde van dr. Jekyll (Dogma avant la lettre!). En ook dat droeg bij aan de sfeer.

Deze filmversie leerde mij ook de correcte uitspraak van de naam Jekyll. Dat is dus "djiekil" en niet "djèkil" zoals iedereen dat nu uitspreekt. En dat laatste is de fout van de volgende film.

Dr. Jekyll and Mr. Hyde (1941) - Victor Fleming



Ja, Victor Fleming, die ons ook Gone with the wind en The wizard of Oz schonk, is de regisseur van deze film. De acteurs zijn trouwens ook niet de minsten: Jekyll/Hyde wordt gespeeld door Spencer Tracy en de actrices van dienst zijn Ingrid Bergman en Lana Turner.

Toch kon deze versie mij maar matig bekoren, vooral omdat ik net de tien jaar oudere versie had gezien die mij heel goed bevallen was.

Deze film is een bijna shot voor shot remake van de eerste film, maar kan niet aan de sfeer tippen die de versie van 1932 uitstraalt. Het acteerwerk is compleet over the top overdreven te noemen met smachtende vrouwen (zowel Ingrid Bergman als Lana Turner kan er wat van...) en dik aanzwellende muziek bij emotionele scènes.

En dan Spencer Tracy als Jekyll/Hyde, die was helemaal niet geloofwaardig! Tijdens zijn carrière was hij een geliefd acteur die steeds de goeierd neerzette in films. Hier probeert hij zowel de goeie Jekyll als de demonische Hyde neer te zetten en dat mislukt faliekant.

In de trailer verbergen ze zijn gezicht als Hyde om zo de "verrassing" groter te maken, maar in werkelijkheid draagt hij gewoon een slecht gebit, doen ze zijn haar in de war en zet hij grote ogen op. Compleet ridicuul. Hij overtuigde helemaal niet als Hyde, ze konden doen wat ze wilden.

Het is ook in deze film dat de huidige uitspraak van Jekyll zijn intrede doet (ik heb het opgezocht, het klopt). Nog iets om zich over te schamen.

Als toemaatje stond er ook nog een Bugs Bunny filmpje op de schijf: Hyde and hare (1955), waarin Bugs Bunny ook met Jekyll/Hyde af te rekenen krijgt. Het filmpje is hier volledig online te bekijken.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten