176 p.
Vertaald uit het Italiaans: Scontro di civiltà per un ascensore a piazza Vittorio
'De waarheid ligt op de bodem van een put; u kijkt in een put en ziet de zon of de maan, maar als u erin springt dan vindt u geen zon en geen maan, dan vindt u de waarheid.' - De dag van de uil, Leonardo Sciascia (1921-1989)
Dit motto (één van de drie die vooraan in het boek staan) geeft al aan waar De lift op piazza Vittorio over gaat: de waarheid, maar dan niet die van de absolute soort, maar de individuele waarheid, zoals elk van de personages die zelf ervaart...
In de lift uit de titel (we bevinden ons in Rome) is een moord gebeurd. Lorenzo Manfredini, bijgenaamd de Gladiator, werd neergestoken en de hoofdverdachte van de politie is de genaamde Amedeo, buur in hetzelfde flatgebouw en verdwenen nu de moord een feit is.
Het boek bestaat enerzijds uit hoofdstukken waarin een voor een buren en omstaanders aan de politie hun visie op de feiten geven, waarbij vooral de strijd rondom de lift in het gebouw naar boven komt (conciërge Benedetta heeft liever niet dat de lift gebruikt wordt want zij moet die schoon houden, professor Marini wil de lift voorbehouden voor de "betere bewoner", bejaardenhelpster Maria Cristina klaagt dat ze van de anderen niet in de lift mag omdat ze te dik is enz.) en hun waardering voor Amedeo want die kan het ab-so-luut niet gedaan hebben. Deze hoofdstukken worden afgewisseld met dagboekfragmenten van Amedeo waarin hij zijn kijk geeft op de bewoners waardoor wat ze juist verteld hebben soms een andere draai krijgt.
De bewoners zijn een diverse bende: we hebben de geboren Romein, de inwijkelingen uit Napels en Milaan, immigranten uit Iran, Algerije, Bangladesh, Peru en zelfs Nederland... Dit alles leidt tot spraakverwarringen, miscommunicatie en wrevel omdat er dus niet echt met elkaar kan of wil gepraat worden.
Amedeo is het grote mysterie in het boek. Al van in het eerste hoofdstuk weten we dat ook hij een immigrant is (hij volgde samen met de Iraanse Parviz Italiaanse les), maar de geboren Italianen zien hem allemaal als een mede-Italiaan omdat hij de geschiedenis van Italië en Rome heel goed lijkt te kennen, soms beter dan henzelf en hij perfect Italiaans spreekt. We komen heel langzaam te weten wie hij juist is en waarom hij in Rome beland is.
Naast "de waarheid" gaat dit boek ook over migratie, Italiaanse politiek, de visie van de werkmens op vreemdelingen, de onderlinge strijd die er bestaat tussen mensen van het noorden en zuiden van Italië... Best interessant allemaal. En dat geschreven door een ingeweken Algerijn, waar ik in eerste instantie van dacht dat het een vrouw was... Zeg nu zelf: Amara is toch een vrouwennaam? Maar kom, da's goed voor mijn statistieken, nu heb ik toch al 3/11 mannen gelezen dit jaar.
Op het einde komen we te weten wie de Gladiator vermoord heeft, maar dat is tegen dan helemaal niet belangrijk meer, ik zat er eerlijk gezegd niet meer op te wachten. Maar een beetje verrassend was het wel.
De vertaalster van het boek zegt in de noot achteraan dat ze wat problemen ondervond bij het vertalen want er wordt in het origineel heel wat Italiaans dialect gebruikt en constructies die als "krom" kunnen beschouwd worden. Ze heeft er gelukkig voor gekozen om het boek gewoon naar het algemeen Nederlands te vertalen, met hier en daar een letterlijk vertaalde uitdrukking omdat die beter weergaf wat er bedoeld wordt, zonder in de val te trappen om Nederlandse dialecten te gaan gebruiken - wat dan weer onleesbaar zou worden voor de Vlaamse lezers (dat laatste is een interpretatie die ik er zelf aan geef, want wat weet ik van het Gronings of Rotterdams dat ze aanhaalt, kan je evengoed de tekst in het IJslands zetten of zo...) en gewoon idioot zou zijn in een boek dat zich in Italië afspeelt.
Ik leerde over het bestaan van dit boek in een video van Books are my social life (ofte Saajid), een booktuber uit Trinidad en Tobago, die al eens iets anders leest dan wat anderen op booktube gooien. Zijn verzuchting aan het begin van de video dat booktube aan het veranderen is, is ook iets waar ik mij aan erger (altijd maar langere content die vooral bestaat uit reading vlogs en tag videos - niet meteen wat ik interessant vind). Maar we moeten er mee leren leven - ik pik er wel uit wat wél het bekijken waard is. Ik ben in elk geval blij dat ik deze leestip gekregen heb want het was een schitterend boek.
Vier sterren, nog maar eens deze maand.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten