vrijdag 23 februari 2024

Finding me - Viola Davis

 
Coronet, 2023 (oorspr. 2022)
293 p.
Niet vertaald


Viola Davis trad vorig jaar toe tot het selecte groepje EGOT's toen ze de 18e (ondertussen zijn ze met 19) persoon werd die zowel een Emmy (tv), Grammy (muziek), Oscar (film) als Tony (toneel) award gekregen heeft. De laatste onderscheiding die ze op haar schouw mocht zetten, was de Grammy en wel voor het audioboek van haar memoires - deze Finding me.

Het boek deed al een tijdje met succes de ronde op booktube en wou ik echt lezen. Jammer genoeg was dit nergens in bibliotheken te vinden en de hardcover was mij gewoon te duur. Tot dus de paperback verscheen en die in december mee naar huis mocht. En wat raad je? Ondertussen stond het luisterboek ook al te blinken in de bibliotheekapp van Cloudlibrary...

Ik las en beluisterde het boek want ik wou nu ook wel eens weten waarom ze de Grammy ervoor gekregen heeft. En ik werd niet teleurgesteld: Viola Davis schreef haar memoires en las het hele boek ook zelf in waardoor je in dat laatste geval echt dicht op haar verhaal zit.

Het boek opent met de 8-jarige Viola die wegrent van een aantal jongens van school die haar in elkaar willen slaan, enkel en alleen omdat ze zwart is - en niet zomaar zwart, maar heel donker. Op zo'n jonge leeftijd krijgt ze dus al het besef dat de wereld haar als "minder" ziet, gewoon om haar uiterlijk.

Maar dat is niet het enige: Viola en haar broer en 4 zussen groeien op in de bitterste armoede en hoewel armoede altijd vreselijk is, is dat in Amerika nog een tikje gruwelijker dan hier bij ons. Het gezin Davis woonde in appartementen en huizen waar amper water of elektriciteit voorhanden was, waar het ongedierte vrij rondkroop, ze hadden dikwijls gewoon geen eten en de kinderen werden meermaals op de vingers getikt op school omdat ze stonken - niet moeilijk als je jezelf of je kleren niet kan wassen en ver elk kind in het gezin in bed plaste tot op late leeftijd...

Haar vader was daarnaast ook een bruut die haar moeder meermaals tot pulp sloeg, zo erg zelfs dat haar moeder verschillende keren op de vlucht sloeg omdat ze vreesde dat hij haar zou doodslaan... Dat ze met heel wat liefde over haar moeder schrijft, is heel goed te begrijpen, maar dat ze ook voor haar vader - zeker op latere leeftijd - nog mooie woorden overheeft, kwam me raar over hoewel hij - nadat hij de drank wat liet staan - zijn leven toch ietwat beterde en met zijn vrouw een heel legertje aan kleinkinderen opving in hun appartement omdat die niet door hun ouders konden opgevoed worden.

Maar Viola heeft een passie: ze weet al vroeg dat acteren hetgeen is wat ze wil en ze zal er alles voor over hebben om dat ook te verwezenlijken. We krijgen met andere woorden de hele weg te lezen/horen die ze afgelegd heeft tot waar ze nu staat. En ook dat ging met armoede gepaard want de studiootjes waar ze in woonde, de jobs die ze in het begin kreeg, ook dat was allemaal nogal armoedig. En er bleven van thuis uit maar vragen komen om te helpen betalen aan de rekeningen want als je met 14 in een appartement voor 2 woont, zijn er natuurlijk kosten...

Wanneer ze uiteindelijk wordt toegelaten tot de prestigieuze Juilliard School in New York, wordt ze daar ver gedwongen om alles wat ze is, achter zich te laten: alles wat nog maar naar "zwart" ruikt, moet uit haar systeem - zo wordt aan zwarte studenten verboden om jazz te zingen/spelen, naar zwarte bijeenkomsten te gaan, te dansen etc. om te maken dat ze uiteindelijk zouden passen in het klassieke witte plaatje van de kunst, wat ze natuurlijk nooit kunnen alleen al door hun uiterlijk...

Tegen de raad van de school in, gaat ze een zomer met een groep studenten mee naar Gambia en echt, dat hoofdstuk - zeker gelezen door Viola zelf - bracht me ver tot tranen want het is daar dat ze zich tot zichzelf voelt komen, dat ze beseft wat de zwarte bevolking van de VS is afgenomen doorheen de geschiedenis en waar ze enigszins vrede vindt. Je voelt gewoon de verwondering en de vreugde van Davis omdat ze op een plek is die als thuis aanvoelt. Dit was echt het hoogtepunt van het boek voor mij.

Eens ze een wat meer gevestigde waarde is (vooral op het toneel dan), gaat het haar beter en we krijgen een overzicht van zowat alle theaterstukken en daarna films en series waar ze in meegespeeld heeft. Leuk als geheugensteuntje, maar dat was ietsje minder om te lezen.

Finding me is niets meer of minder dan een aanrader, zelfs al heb je niets met de actrice. Viola Davis is een vrouw die weet wie ze is en waar ze vandaan komt en op het einde van het boek is de cirkel rond: ze omarmt de brutale en eenzame achtjarige die ze was, het meisje dat nog steeds in haar zit en dat strijdvaardig is.

Vier sterren.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten