zondag 9 juli 2023

Soeur mourir - Tom De Smet

Borgerhoff & Lamberigts, 2023
165 p.


Toen auteur en journalist Tom De Smet per abuis op de zaak Cecile Bombeke ofte zuster Godfrieda stootte, vroeg hij zich af hoe het kwam dat hij daar nog nooit van gehoord had. Hij besloot om op onderzoek te gaan en daar vloeide het boek Soeur mourir uit voort.

Zuster Godfrieda was een non die in de jaren '70 werkte in een bejaardentehuis en daar zeker 3 bejaarden met insulinespuiten om het leven gebracht heeft. Het kunnen er ook 30 geweest zijn, maar ze gaf er enkel 3 toe. Ze was daarnaast verslaafd aan morfine en liet zich gaan in drank en seks.

Het bejaardentehuis stond in Wetteren en in tegenstelling tot Tom De Smet - een Antwerpenaar - kende ik deze historie al heel mijn leven aangezien ik daar geboren en getogen ben. 

Het boek begint met de achtergrond van zuster Godfrieda, haar ouders en zussen in het naburige Wichelen. Hoe ze na een opleiding tot verpleegster haar roeping kreeg en in het klooster ging waar ze in het daaraan verbonden bejaardentehuis aan de slag ging. Ze heeft al een hele tijd last van zware hoofdpijn maar er wordt maar geen oorzaak gevonden en ze krijgt almaar zwaardere pijnstillers waar ze aan verslaafd raakt. Ook haar gedrag wordt op den duur onhoudbaar: ze terroriseert het verplegend personeel, gaat op boemeltocht en heeft een relatie met een medezuster in het klooster. En ze spuit bejaarden plat met insuline met soms de dood tot gevolg. Dat laatste komt pas uit wanneer drie verpleegsters gaan aankloppen bij een jonge dokter na tevergeefse pogingen bij de directie en de OCMW-raad die het beheer van het bejaardentehuis in handen heeft.

Het moet gezegd: Tom De Smet heeft serieus zijn huiswerk gemaakt. Hij slaat hier en daar een zijweg in maar het blijft steeds boeiend en is relevant voor de zaak Godfrieda. Wat wel heel hard opvalt is dat hij "rekening houdt" met Nederlandse lezers. Zo legt hij uit wat het OCMW is (dat weten we hier allemaal) en geeft zelfs een halfslachtig recept voor paling in 't groen weg. Maar het duidelijkst werd het toen hij bij gerechtelijke termen en posities naar de termen uit Nederland verwees. Dat had hij van mij niet hoeven doen, die Nederlanders kunnen ook eens op google kijken, wij moeten niet altijd rekening houden met wat ze wel of niet kunnen "verstaan".

Het boek is vlot geschreven waardoor je er zo doorheen vliegt. En passant heb je een boeiend verhaal te lezen gekregen over hoe de katholieke kerk in Vlaanderen heel wat op haar kerfstok heeft en daar nog steeds de gevolgen van moet dragen.

Drie sterren en nog een puntje van kritiek: Wetteren is namelijk geen dorp! Dat woord wordt tot in den treure gebruikt en dan zou ik zeggen: er is meer dan Antwerpen in Vlaanderen, meneer De Smet. Je kan een gemeente met in de jaren '70 al meer dan 20.000 inwoners (momenteel 26.000) bezwaarlijk een dorp gaan noemen, er zijn gewoon steden met minder inwoners - 74 van de 133 Belgische steden met name. En daar krijg je dan een halve ster aftrek voor.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten