woensdag 22 februari 2023

Kijktip / leestip: Women talking / Wat ze zeiden - Miriam Toews

 
Cossee, 2020
223 p.
Vertaald uit het Engels: Women talking


Maandag las ik het boek Wat ze zeiden uit en een uur later zat ik al in de cinema om de verfilming ervan te bekijken. Ideaal dus om de twee eens met elkaar te gaan vergelijken.

Dit is het op waargebeurde feiten gebaseerde verhaal van een groep vrouwen uit een mennonietenkolonie die nadat ze herhaaldelijk verdoofd en verkracht werden door mannen uit hun gemeenschap, samenkomen om te beslissen wat ze gaan doen: niets doen, blijven en vechten of vertrekken. Ze doen dit in het geheim nu alle mannen naar de stad zijn getrokken met de daders.

Doordat de vrouwen ongeletterd zijn, wordt aan August - een jongeman die als kind met zijn gezin uit de kolonie werd gestoten en die nu terug is maar nog steeds een outsider - gevraagd om hun beslissingsproces neer te schrijven. 

Juist die aanwezigheid van August en het feit dat hij degene is die alles opschrijft en er eigen commentaar aan toevoegt, maakte dat ik vond dat het boek wat aan zijn doel voorbijschoot. Als je een boek schrijft over vrouwen die praten over een onderwerp dat hen heel erg aanbelangt en het dan door de ogen van een man laat beleven, kon ik maar moeilijk verkroppen. Het boek is in se ook het verhaal van August: je leert tussendoor over zijn leven, zijn verliefdheid op Ona (één van de vrouwen die samen zitten) en hij laat zijn eigen gedachten de vrije loop tussen wat hij noteert over wat de vrouwen zeggen. Niet wat ik meteen wou lezen.

Gelukkig wordt dit in de film anders aangepakt: de voice-over aan het begin en eind is één van de vrouwen die samenkomen op de hooizolder, August is wel aanwezig maar hij zit in een hoekje braaf te schrijven en ja, hij is nog steeds verliefd op Ona maar dat wordt op natuurlijke wijze in het geheel verwerkt. Geen ergernis meer dus.

Het verhaal van het boek en de film op zich wekte wel heel veel gevoelens op: vrouwen bij de mennonieten worden klein gehouden - ze kunnen amper hun naam schrijven, mogen de nederzetting niet verlaten en zijn in feite bezit van hun mannen zonder enig beslissingsrecht. Het enige waar ze goed voor zijn, is in het zoveel mogelijk kinderen op de wereld zetten...

De vrouwen zijn in het boek heel treffend beschreven. Ik dacht eerst dat ik ze moeilijk uit elkaar zou kunnen houden, maar ze hebben echt elk hun eigen persoonlijkheid zodat je op den duur al kon gaan voorspellen hoe die of die zou gaan reageren. En ook in de film lukt dat goed - maar misschien had ik daar al de hulp van het boek om te weten wie wie was en wat hun onderlinge verhoudingen waren. Dat de voornaamste rollen door bekende actrices gespeeld werden, hielp ook en dat enkel omdat ik notoir slecht ben met nieuwe gezichten - 't is een handicap, echt.

Waar het boek zich over twee dagen spreidt waarin de vrouwen beslissen, is dat in de film slechts 1 dag, maar dat vond ik ook niet echt erg. Het gegeven van "Wat gaan we doen?" bleef overeind en als je de dingen op groot scherm ziet gebeuren, heeft dat nog meer impact dan wanneer je het in het boek leest (of toch bij mij).

Het enige waar ik een probleem mee had in de film *spoiler* was het personage Melvin. Ja, die zit ook in het boek maar waarom moesten ze er zo'n geforceerd woke-dingetje van maken in de film? Melvin heet eigenlijk Nettie en praat niet meer sinds de feiten zich voorgedaan hebben, enkel nog tegen de kinderen en heeft als reactie op wat er gebeurde een mannennaam aangenomen. In de film wordt dat iemand die daarbovenop haar haar afknipt en in mannenkleren gaat rondlopen en de voice-over moet dan nog eens expliciet vermelden dat Melvin eigenlijk altijd al een man is geweest. Ook op het eind van de film komt er nog een geforceerd moment dat echt helemaal niet had gehoeven. Hadden ze zich gewoon aan het boek gehouden, was dat voor mij goed genoeg geweest. *spoiler* Maar da's dan ook echt het enige.

Uiteindelijk is dit een sterke film geworden met meer dan degelijke vertolkingen en echt meer mensen dan de 13 die maandagavond in de filmzaal zaten (en dat in de eerste vertoningsweek!) zouden dit moeten zien.

Women talking is genomineerd in de categorie Best picture bij de Oscars, maar het zou mij eerlijk gezegd verbazen als hij zou winnen - het kan, CODA heeft dat ook gepresteerd - zeker als je ziet wat er nog allemaal in de aanbieding is...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten