zaterdag 6 april 2019

De Zwarte Brug - Erik Vlaminck


Uitgeverij Vrijdag, 2016
287 p.

In De Zwarte Brug volgen we Leopold (Leo) Lenaerts, achtste kind en zevende zoon op rij van een arbeidersgezin in Lillo bij Antwerpen, geboren aan het einde van Wereldoorlog II. Hij is een wat eenzelvige jongen, die geen aansluiting lijkt te vinden bij zijn familieleden. Maar wat wil je ook, zijn jongste broer is 10 jaar ouder en Leo zit op kostschool ver weg van zijn gezin. Er zijn daarnaast heel wat "familiegeheimen" die voor de jongen taboe zijn en die hem zijn hele leven zullen achtervolgen.

Wanneer het bericht komt dat Lillo moet wijken voor de uitbreiding van de Antwerpse haven (zoals zoveel dorpjes daar in het ronde), begint zijn thuisbasis af te brokkelen.

Leo zal uit school vallen en "verplicht" een cursus tot verpleger volgen waarna hij in het psychiatrisch hospitaal gaat werken waar één van zijn broers - Jos, die met een been minder en zonder zijn "mannelijkheid" uit de oorlog kwam - verblijft. Wat hij daar meemaakt tart gewoon alle verbeelding. Hoe de broeders omgaan met de patiënten die aan hen werden toevertrouwd zou vandaag de dag niet meer door de beugel kunnen. Ongelukken door grove nalatigheid werden toen gewoon toegedekt en de verantwoordelijke mocht doodleuk op zijn postje blijven zitten. Kritiek op dit systeem was niet welgekomen en ons hoofdpersonage heeft daar ook de persoonlijkheid niet voor.

Maar Leo wil toch meer in het leven: hij volgt avondschool om bibliothecaris te worden en zal later ook in die functie aan de slag gaan.

Verweven in het verhaal zitten een paar ontmoetingen die hij heeft met de schrijver Roger van de Velde, eerst in het psychiatrisch hospitaal en later op de Boekenbeurs. Ik had nog nooit van hem gehoord, maar die mens heeft dus echt bestaan. Ik heb er ondertussen zelfs al een boek van gelezen.

Eens Leo met pensioen is, begint hij lezersbrieven te schrijven naar kranten, eerst als tijdverdrijf maar gaandeweg wordt hij zo'n stereotiepe kapper op van alles en nog wat en begint er een plan te broeien in zijn brein... Deze lenersbrieven zijn ook opgenomen in het boek en zijn de typische dingen die je ook kan lezen in de Dag Allemaal (een guilty pleasure elke week).

De Zwarte Brug was al het zesde boek van Erik Vlaminck dat ik las en ik begin wat thema's of terugkerende elementen te zien: Canada speelt een rol in zijn werk, zoals ik ook al in Wolven huilen las, de teloorgang van dorpjes ten voordele van de Antwerpse haven (Stanny, een stil leven), het kermisleven (Suikerspin en Miranda van frituur Miranda), iemand die zich wil verdrinken in een waterput (Quatertemperdagen) enz... Maar stoort dit? Helemaal niet.

Daarenboven krijg je boeken te lezen die in een heel prettig Vlaams geschreven werden, je hoort de mensen gewoon praten in je hoofd en het doet eens deugd om "eigen" woorden te lezen ipv de verplichte "vernederlandsing" van Vlaamse teksten. Als zelfs - zoals ik in een interview met de auteur las - een woord als fietskader al niet mag, zijn we ver gekomen...

De familieverhalen die in De Zwarte Brug aan bod komen, zijn ook heel herkenbaar en daardoor levensecht. Iedereen heeft wel zo'n verhalen zweven die meestal bovenkomen wanneer de naaste betrokkenen overleden zijn. Verboden liefdes, buitenechtelijke zwangerschappen, foute familieleden... wie heeft dit niet in zijn familiegeschiedenis zitten?

Een dikke 4 sterren voor een fantastisch boek waar ik happy van werd, al is de thematiek niet echt vrolijkmakend.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten