zondag 8 maart 2020

Kindred - Octavia E. Butler


Headline, 2018 (oorspr. 1979)
295 p.
Vertaald als: Verbonden

De eerste zin van Kindred sprak al meteen tot mijn verbeelding:

I lost an arm on my last trip home.

Yep, meteen verkocht. En ook al meteen ondergedompeld in het wrede verhaal dat Octavia E. Butler aan haar lezers wou vertellen.

Wanneer Edana, Dana voor de vrienden, in haar nieuwe woning boeken aan het uitpakken is, voelt ze zich ineens draaierig en wanneer ze wakker wordt, bevindt ze zich in een bos nabij een rivier. In die rivier is een kleine jongen bezig te verdrinken. Voor ze goed en wel kan nadenken, is Dana hem aan het redden en in plaats van dankbaarheid van de ouders, krijgt ze een geweerloop in haar gezicht geduwd. Nieuwe duizeligheid en ze staat terug in haar woonkamer waar haar man verbaasd naar haar staat te kijken. Ze blijkt enkele seconden verdwenen te zijn en een paar meter verder in de kamer teruggekeerd.

Dit is haar eerste reis naar wat later het zuiden van de VS in de eerste helft van de 19de eeuw blijkt te zijn en Dana - een zwarte vrouw - is verbonden met het blanke jongetje Rufus dat dan aan het opgroeien is. Meer nog: Rufus blijkt een verre voorouder van haar te zijn, een feit dat ze weet uit de stamboom in een oude bijbel die ooit begonnen was door Hagar, zijn zwarte dochter.

Telkens Rufus in levensgevaar verkeert, wordt Dana terug in de tijd getrokken en ze kan enkel terugkeren als ze zelf in levensgevaar verkeert. De tijd gaat ook anders in beide tijdsperioden: zo kan ze maanden in de 19de eeuw verblijven en tegelijkertijd slechts enkele uren in 1976 verdwenen zijn.

Maar meer nog dan een levenslijn zijn voor Rufus, wordt het duidelijk voor Dana hoe het leven voor slaven in de preburgeroorlogse tijd moet geweest zijn. Iets wat ze als zwarte vrouw aan den lijve meemaakt aangezien Rufus' vader een slaveneigenaar is die niet altijd even zachtaardig met zijn slaven omgaat. Zelf is ze natuurlijk geen slaaf, maar in die tijd was het makkelijk om de papieren (die Dana toch niet heeft in die tijd) van een zwarte persoon af te nemen en die dan als slaaf te verkopen...

Met haar twintigste-eeuwse kennis weet ze het leven van Rufus - en later ook van enkele slaven - te redden en dat geeft haar een speciale status in het huis, hoewel vader en moeder het niet hebben op "educated slaves". Dana moet zich steeds opnieuw aanpassen als ze terugkeert naar Rufus en hoe ouder hij wordt, hoe meer hij een kind van zijn tijd wordt.

Haar enige doel wordt uiteindelijk om Rufus lang genoeg in leven te houden tot Hagar gemaakt en geboren wordt, het kind dat Dana's stamboom zal starten.

Octavia E. Butler wordt beschouwd als een sciencefiction auteur, en ook Kindred wordt wel al eens in dat vakje geduwd, maar dit is echt geen sciencefiction. Ja, er is het aspect van tijdreizen, maar eens je daaraan gewoon bent, is het een sterk stuk literatuur dat in jouw handen ligt en een roman over de ervaringen van zwarte slaven in de VS. Je zou zelfs kunnen zeggen dat De ondergrondse spoorweg van Colson Whitehead de hedendaagse tegenhanger is aangezien dit laatste boek de prestigieuze Arthur C. Clarke prijs voor beste sciencefiction boek won terwijl het absoluut geen SF is, maar gebruikt maakt van 1 fantastisch element (de ondergrondse spoorweg die een echte spoorlijn blijkt te zijn) om het verhaal te vertellen.

Ik wil zeker nog ander werk van Butler lezen, zo heeft ze een sciencefictiontrilogie (Lilith's brood) die mij wel aanspreekt en zelfs een vampierenverhaal (Fledgling).. Genoeg om mij nog een tijdje bezig te houden dus.

Kindred kreeg van mij een welgemeende 4 sterren.
Omdat het een boek is dat gelezen moet worden.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten