donderdag 19 januari 2017

Wide Sargasso Sea - Jean Rhys


Penguin books, 1990 (oorspr. 1966)
156 p.
Vertaald als: De wijde Sargasso zee

Soms kom je een boek tegen waarvan je onmiddellijk denkt: dát wil ik lezen!

Wide Sargasso Sea valt hier helemaal onder en voor één keer ga ik tegen mijn principes in want om uit te leggen waarom ik dit boek wou lezen, moet ik de plot van een ander boek verklappen...

Het zit zo, Wide Sargasso Sea vertelt het verhaal van de eerste Ms. Rochester uit Jane Eyre. Dat van de gekkin op zolder dus, die het hele landhuis in lichterlaaie zet. En ja, zo verklap ik een groot deel van de plot van Jane Eyre, maar wie nu nog niet weet hoe dat verhaal in elkaar steekt of nog nooit een verfilming ervan gezien heeft (aanrader is de BBC minireeks uit 2006!) komt echt wel héél laat naar dit feestje...

Jane Eyre dan is een boek dat ik al sinds mijn tiende in mijn hart gesloten heb. Toen las ik een bewerking voor de jeugd en die staat nog steeds in mijn boekenkast:

Natuurlijk heb ik ondertussen het verhaal al in de volwassen versie gelezen en er een aantal verfilmingen op zitten. Jane Eyre heeft dan ook geen geheimen meer voor mij.

En dan dook daar ineens op booktube Wide Sargasso Sea op, een boek dat in de jaren '60 werd geschreven en pretendeerde het verhaal te vertellen van Bertha, de op zolder vastgekluisterde brandstichtster van Thornfield Hall. Ik was meteen geïntrigeerd.

Jean Rhys, zelf afkomstig uit de Caraïben, situeert haar verhaal in Jamaica net nadat de slavernij daar afgeschaft werd. Antoinette Cosway, de dochter van eigenaren van een plantage, groeit op in de woestenij waarin de plantage vervallen is na het afschaffen van de slavernij. Haar vader is overleden en haar moeder vegeteert in haar landhuis (zeker nadat haar paard vergiftigd werd en ze geen ritjes meer kan maken) en zorgt voor haar mentaal en fysiek gehandicapte zoontje.

Zowel de blanke als de zwarte bevolking van Jamaica laat Antoinette links liggen. Voor beiden is ze een "white nigger" en daar wil niemand iets mee te maken hebben... Ze wordt ook danig uitgescholden en gepest door de zwarte kindjes uit het dorp en er is niets dat ze daar aan kan doen, ze moet het maar ondergaan.

De enige met wie ze een echte band heeft, is de zwarte meid Christophine, die ook haar nanny is en eveneens door iedereen wordt gemeden omdat ze uit Martinique komt en er van verdacht wordt een aanhangster van obeah (een soort voodoo) te zijn.

Het boek op zich is opgedeeld in 3 stukken, verteld in de eerste persoon:

1) de jeugd van Antoinette tot ze bijna zal uitgehuwelijkt worden aan Rochester.
2) hoe Rochester zijn huwelijk met Antoinette ervaart in de eerste maanden na de plechtigheid. Er is wel een klein stukje waar Antoinette zelf aan het woord wordt gelaten.
3) wat Antoinette ervaart als ze in Thornfield Hall opgesloten op zolder zit.

Het langste stuk is het tweede deel en in mijn ogen is dat net het zwakste van het hele boek. Vooral het derde deel (dat slechts 10 pagina's beslaat) wist voor mij de meubelen nog wat te redden.
Het tweede deel vond ik eigenlijk dodelijk saai en daar heb ik mij door moeten worstelen, Rochester is geen interessant personage en zijn bedenkingen over Antoinette en het leven in Jamaica (ze zijn op dat moment nog niet vertrokken naar Engeland) zijn echt wel koloniaal. Hij wil haar zelfs niet meer Antoinette noemen omdat dat niet Engels genoeg is en begint haar - ondanks haar bezwaren - Bertha te noemen. Zo neemt hij stuk voor stuk haar eigenheid en identiteit af. Is het dan vreemd dat ze uiteindelijk begint door te slaan?

Vuur en de kleur rood zijn alom vertegenwoordigd in dit boek: in het eerste deel gaat het oude landhuis van de plantage in vlammen op nadat het in brand werd gestoken door een bende zwarte belagers. Na haar huwelijk heeft Antoinette een favoriete rode jurk waar ze graag in paradeert en ook het hele eiland barst van de felle kleuren. In het derde deel steken Antoinettes pyromaantrekjes de kop op en we weten allemaal hoe dat uiteindelijk afloopt...

Ik ben blij dat ik dit boek gelezen heb, maar een hoogvlieger vond ik het niet. Geef mij maar de echte Jane Eyre anyday!

3.5 sterren, voor de prestatie.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten