vrijdag 14 mei 2021

De geheugenpolitie - Yoko Ogawa

 
Cossee, 2021 (oorspr. 1994)
318 p.
Vertaald uit het Japans: 密やかな結晶 (Hisoyaka na kessho)


Op een niet nader bepaald eiland leven mensen in een wereld waar af en toe dingen verdwijnen. En met het verdwijnen, wordt enige herinnering aan deze voorwerpen ook uit hun geheugen gewist. Natuurlijk zijn er mensen bij wie dit niet gebeurt en die worden opgejaagd door de Geheugenpolitie - want het kan niet zijn dat in deze maatschappij mensen zich onbestaande dingen herinneren.

Het naamloze hoofdpersonage - een schrijfster - zag zo op jonge leeftijd haar moeder meegevoerd worden. Het rare: haar moeder had een kastje met lades waarin ze verdwenen voorwerpen bewaarde, maar dochterlief had bij het zien en aanraken ervan geen enkele impuls, het zei haar allemaal niks.

En zo verdwijnen in de loop van het boek verschillende dingen uit haar leven en zelfs als ze die nog "terugziet", zoals een vogel, doet het haar niets. Tot ze op een dag leert dat haar redacteur bij de uitgeverij ook iemand is die zich alles herinnert en ze besluit hem bij haar thuis te verstoppen...

Dit klinkt misschien allemaal een beetje vreemd en het vergt ook heel wat meegaandheid van de lezer, maar ik was meteen mee met de wereld die in dit boek geschapen werd.

Naast het dagelijkse leven waar af en toe iets uit verdwijnt en waaraan mensen zich steeds zonder veel problemen zien aan aan te passen, lezen we ook hoofdstukken uit het boek dat de schrijfster aan het schrijven is en waarin de hoofdrol is weggelegd voor een vrouw die haar stem verliest. Naarmate het boek vordert, kan je steeds meer parallellen trekken tussen de "echte" wereld en wat er in haar boek gebeurt.

Onvermijdelijk krijg je flash-backs naar andere dystopische romans wanneer je aan het lezen bent. 1984 (de Geheugenpolitie is maar een kleine stap verwijderd van de Gedachtenpolitie) en Fahrenheit 451 (want natuurlijk verdwijnen romans op een bepaald moment een gaat de hele bibliotheek van het eiland in vlammen op) zijn nooit ver weg, maar ik vroeg me ook af of er in de Japanse cultuur een grote vrees voor verdwijnen en/of vergeten bestaat. Want ik moest ook denken aan Als katten van de wereld verdwijnen van Genko Kawamura waarin het hoofdpersonage moet beslissen wat er moet verdwijnen om langer te mogen leven en de film After life van Hirokazu Koreeda (één van mijn favoriete regisseurs) die zich afspeelt in een soort vagevuur waar mensen via hun favoriete herinnering naar het hiernamaals kunnen gaan en iemand met dementie die zich natuurlijk niks kan herinneren het team voor problemen stelt... De geheugenpolitie is alvast in goed gezelschap (al werd het boek uitgegeven voor het ontstaan van de laatste twee voorbeelden).

Het boek zelf was al even op mijn radar, aangezien de Engelse vertaling al een paar jaar beschikbaar is en ik mensen op youtube er over hoorde praten. Van het moment dat ik te weten kwam dat er ook een Nederlandse vertaling beschikbaar was, moest ik het boek lezen.

En het is best wel een aanrader, zeker als je - zoals ik - een boon hebt voor dystopische verhalen.

Uiteindelijk gaf ik het 3.5 sterren, niet omdat ik het slecht vond, maar 4 sterren was net dat beetje te hoog gegrepen...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten