Een zachte hand - Leïla Slimani

Nieuw Amsterdam, 2017
191 p.
Vertaald uit het Frans: Chanson douce

Een boek dat de Prix Goncourt won - zowat de belangrijkste literaire prijs in Frankrijk - dat zal wat geven, dacht ik zo.

Maar de eerlijkheid gebiedt mij ook te zeggen dat ik het vooral wou lezen omdat heel wat van de mensen die ik op Booktube volg een Engelse proof copy in de bus kregen en het boek wél al in het Nederlands beschikbaar was...

In Een zachte hand volgen we het wel en wee van Louise, aangenomen als nanny bij een yuppiekoppel (hij is muziekproducent, zij advocate) om voor hun twee kinderen te zorgen.

Moeder Myriam wil na twee kinderen terug aan de slag gaan en dan is een nanny de beste oplossing. Na een kleine intense zoektocht komt het koppel uit bij Louise, een klein blond vrouwtje met de kracht van een bulldozer dat zich al gauw compleet onmisbaar maakt in huis. De kinderen adoreren haar, het appartement heeft er nog nooit zo netjes bij gelegen en ze kookt overheerlijk. Maar kennen de Massés dit kleine vrouwtje werkelijk?

We krijgen door het boek heen getuigenissen gesprenkeld van mensen die Louise op een andere manier kenden: haar dochter Stéphanie (die nooit de liefde van haar moeder kreeg die ze wél aan al haar werkkindjes gaf), een buurvrouw van de Massés, een vroegere werkgever... En dan blijkt er wel het een en ander aan de hand te zijn met Louise.

Oh ja, ik vergat nog de openingszin van het boek te vermelden: De baby is dood. En niet alleen de baby, ook zijn kleuterzusje ligt dodelijk gewond in de badkamer en zal op weg naar het ziekenhuis overlijden. Ze zijn aan hun einde gekomen door de hand van hun oppas die daarna zelfmoord probeerde te plegen.

Je zou Een zachte hand dan als een soort thriller kunnen bekijken, waarin we na deze openingsscène op zoek gaan naar wat Louise tot dit punt gedreven heeft. Maar net als bij Eileen van Ottessa Moshfegh, dat ik in het begin van het jaar las en ook ten onrechte als thriller werd geclassificeerd, zou het boek hierdoor met verkeerde verwachtingen in de handen van lezers kunnen belanden.

Een zachte hand is eigenlijk de karakterstudie van Louise, een vrouw die geen geluk kent in haar leven, die maar half beseft hoe ze in de situatie waarin ze zich bevindt is terechtgekomen en die haar problemen het liefst negeert tot ze boven haar hoofd uitgroeien. De manier waarop haar werkgevers haar behandelen is ook allesbehalve, maar wel goed te begrijpen vanuit hun middenklassestandpunt. Zij kunnen zich gewoon niet indenken dat er mensen zijn die anders leven en ze zijn dan ook verschillende keren verbaasd over dingen die Louise doet. Niet in het minst over haar finale daad, want ze hebben haar toch altijd goed behandeld?

Het boek kreeg van mij drie sterren. Dit omdat het mij niet echt van mijn sokken geblazen heeft, maar het toch de moeite van het lezen waard was.

En wie nu zegt dat hij/zij het niet wil lezen omdat er kindjes in doodgaan, is iemand die zijn ogen sluit voor de problemen die mensen kunnen hebben vooraleer ze tot zo'n daad over gaan. De dood van de kinderen Massé zijn niet het Leitmotiv van het boek, maar net het ondraaglijke leven van Louise. En er is niemand die daar ook maar iets aan wil doen - denk daar eerst maar eens over na.