maandag 23 april 2018

Sing, unburied, sing - Jesmyn Ward


Bloomsbury circus, 2017
289 p.
Vertaald als: Het lied van de geesten

Vanavond wordt de shortlist van de Women's prize for fiction bekendgemaakt, de longlist was al langer bekend. En nu heb ik het idiote idee opgevat dat ik die boeken wil gaan lezen...

Sing, unburied, sing is het tweede boek van de longlist (16 boeken) dat ik aanpakte. Het eerste was Eleanor Oliphant is completely fine dat ik per ongeluk al gelezen had in januari. Ik heb er nog 2 thuis liggen en er ligt er nog eentje op mij te wachten in de bib.

Maar nu ga ik toch de shortlist afwachten, zodat ik ze niet alle 16 hoef te lezen en hopelijk staan deze twee er op zodat ik niet zoveel leeswerk heb - ja, een mens is lui van nature.

Sing, unburied, sing dan.

In dit boek volgen we de 13-jarige Jojo, een jongen met een zwarte moeder en een blanke vader, die met zijn kleuterzusje Kayla bij zijn zwarte grootouders Pop en Mam woont. Zijn moeder noemt hij consequent Leonie omdat die hun leven in en uit tuimelt als ze eens niet aan de drugs zit.

Het leven bij zijn grootouders is heel eenvoudig: ze houden beesten, er wordt met de natuur geleefd en hoewel Mam al jaren op een ziekenbed ligt, zijn ze redelijk gelukkig. Jojo wil zoals Pop worden: een rijzige man die respect afdwingt en al helemaal niet zoals zijn vader Michael die in de gevangenis zit.

Maar dan komt het bericht dat Michael zal vrijkomen en Leonie laadt haar twee kinderen in de auto, samen met een vriendin, voor een roadtrip naar de gevangenis.

De tocht is zwaar, want alles en iedereen raakt oververhit. Kayla wordt ziek en Leonie weigert hulp van wie dan ook. Ze ontzegt haar kinderen zelfs eten en drinken - Jojo loopt de hele tijd hongerig rond - om te bewijzen wat voor een slechte moeder ze is.

Eens ze Michael opgehaald hebben, heeft ze enkel oog voor hem, de kinderen op de achterbank worden vergeten en drugs komen weer in het spel...

Nu zou je kunnen denken dat dit een heel duistere roman geworden is en dat is het voor een stuk ook. Vooral omdat Jojo blijkbaar het "zicht" heeft en op de terugreis de geest van een jongen in de auto ziet die ooit met zijn grootvader in dezelfde gevangenis zat als Michael. De geest van Richie is rusteloos en zoekt naar verlossing om naar de andere wereld te kunnen vertrekken. En ook Leonie ziet af en toe de geest van haar dode broer Given. Om nog maar van Kayla te zwijgen die ook vanalles lijkt te zien.

Duister dus, maar ook warm van liefde. De liefde tussen een grootvader en zijn kleinzoon en de onvoorwaardelijke liefde van Jojo voor zijn zusje. Hij is voor haar de voornaamste verzorger en ze is constant op hem aan het klauteren, ligt in zijn armen en kan blijkbaar niet slapen als ze niet samen in een bed liggen. Dit zijn lichtpuntjes in de roman en maken de rest wat draaglijker.

We krijgen drie vertellers in het boek: Jojo, Leonie en Richie. Het is vooral wanneer Jojo aan het woord is, dat het boeiend blijft. Hij is een zoekende jongen op de grens van volwassenheid, weet met zichzelf niet echt blijf, maar zorgt als een volleerde vader voor zijn kleine zusje. En hij is niet zo'n voorlijke etter die je wel eens in boeken vindt, maar een doodgewone jongen met een moeilijke thuissituatie.

De stukken die door Leonie verteld worden, zijn iets minder interessant. Maar dat is waarschijnlijk persoonlijke voorkeur.... Leonie is totaal ongeschikt als moeder, is alleen maar met zichzelf bezig en als drugsverslaafde doet ze dan ook nog eens dwaze dingen. Nee, een aangenaam personage is het niet.

En dan Richie. Die zat als twaalfjarige zwarte jongen in een verbeteringsgesticht, waar ook Pop als vijftienjarige belandde. Richie was niet geschikt voor het harde werk en wou ontsnappen, maar wat er daarna gebeurde blijft aanvankelijk verborgen. Dat Richie er het leven bij inliet, is wel al duidelijk.

Sing, unburied, sing is een rauwe roman, met hier een daar wat lichtpuntjes er in gestrooid. Het boek leest heel vlot, maar ik moest toch af en toe even ophouden want soms werd het me te veel. Kleine waarschuwing: er wordt in het boek echt heel wat gekotst. Kayla wordt ziek in de wagen en geeft constant over en ook Leonie kan er wat van... Als je daar dus gevoelig voor zou zijn, blijf je beter weg van dit boek. Ik legde het eventjes opzij toen ik ziek was, want het was niet echt bevorderlijk voor mijn eigen gezondheid toen.

Vier sterren voor dit aangrijpende boek over familie, dood, ongeschikte moeders en meer dan geschikte broers.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten